सार्वजनिक बँक म्हणजे काय ? | Public Bank In Marathi

सार्वजनिक बँक म्हणजे काय – मिंत्रानो आजच्या लेखांमध्ये आपण बघणार आहोत की सार्वजनिक बँक म्हणजे काय आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची काही नावे तुम्हाला सार्वजनिक बँका किती आहे व त्यांची कोणती नावे आहे ही माहिती असणे खूप गरजेचे आहे त्यासाठी आपण आजचा लेखांमध्ये सार्वजनिक बँक म्हणजे काय व ती कोणती बँक आहे त्याबद्दल सविस्तर माहिती चा समावेश करणार आहोत तर चला बघूया सार्वजनिक बँक म्हणजे काय व भारतातील सार्वजनिक क्षेत्रातील सर्वात मोठी बँक कोणती आहे ते जाणून घेऊया.

सार्वजनिक बँक म्हणजे काय ?

सार्वजनिक बँक म्हणजे अशी बँक जी सरकारच्या मालकीची असते, म्हणजेच या बँकेतील बहुसंख्य हिस्सा (50% पेक्षा जास्त) केंद्र किंवा राज्य सरकारकडे असतो. यामुळे या बँकांचे नियंत्रण आणि व्यवस्थापन सरकारद्वारे केले जाते. सार्वजनिक बँका सामान्यत: नागरिकांना आर्थिक सेवा पुरवतात, जसे बचत खाती, कर्जे, आणि इतर वित्तीय सेवा.
सार्वजनिक बँकांचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे सर्वसामान्य नागरिकांना आणि ग्रामीण भागातील लोकांना सहज वित्तीय सेवा पुरवणे, ज्यामुळे आर्थिक समावेशन होईल. या बँका देशाच्या आर्थिक विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.

तसेच प्रधानमंत्री जनधन योजना, प्रधानमंत्री आवास योजना, मुद्रा योजना, अटल पेन्शन योजना, आणि इतर विविध सरकारी योजनांचे कार्यान्वयन सार्वजनिक बँकांद्वारे केले जाते.

सार्वजनिक बँकांचे काही प्रमुख फायदे:

• सरकारी विश्वासार्हता: सरकारकडे मालकी असल्याने या बँकांवर लोकांचा विश्वास असतो.
• शाखांचे विस्तृत जाळे: ग्रामीण आणि शहरी भागात या बँकांच्या अनेक शाखा असतात, ज्यामुळे त्या लोकांसाठी अधिक पोहोचनीय असतात.
• सोयीस्कर सेवा: सर्वसामान्य लोकांना कर्ज, बचत खाती, विमा, तसेच इतर वित्तीय सेवा पुरवण्यासाठी या बँका विशेष धोरणे राबवतात.
• सामाजिक कल्याण: अनेक सरकारी योजना आणि सबसिडींचे वितरण या बँकांमार्फत केले जाते.
• उदाहरणार्थ, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI), बँक ऑफ बडोदा (BoB), पंजाब नॅशनल बँक (PNB) या सर्व सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका आहेत

राष्ट्रीयीकृत सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका

राष्ट्रीयीकृत सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका म्हणजे अशा बँका, ज्यांची मालकी सरकारने खासगी बँकांकडून हस्तगत करून त्या राष्ट्रीयीकृत केल्या आहेत. या बँकांचे संचालन व व्यवस्थापन सरकारकडे असते. १९६९ आणि १९८० मध्ये भारत सरकारने प्रमुख खासगी बँकांचे राष्ट्रीयीकरण केले होते, ज्यामुळे त्या बँका सार्वजनिक क्षेत्रात आल्या.

राष्ट्रीयीकृत सार्वजनिक बँका ग्राहकांना कर्ज, बचत खाती, ठेवी, इतर वित्तीय सेवा पुरवण्यासह ग्रामीण आणि शहरी भागातील आर्थिक विकासास मदत करतात. यामध्ये विशेषत: लहान व मध्यम उद्योग, कृषी, आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना मदत करण्यासाठी खास योजना असतात.

1. स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI): ही भारतातील सर्वात मोठी सार्वजनिक बँक आहे.
2. बँक ऑफ बडोदा (BoB): भारतातील प्रमुख बँकांपैकी एक, जागतिक स्तरावरही याची उपस्थिती आहे.
3. पंजाब नॅशनल बँक (PNB): या बँकेची उपस्थिती भारताच्या अनेक भागांत असून ती ग्राहकांना विविध वित्तीय सेवा देते.
4. युनियन बँक ऑफ इंडिया: ही बँक ग्रामीण आणि शहरी भागातील वित्तीय गरजांसाठी महत्त्वाची आहे.
5. बँक ऑफ इंडिया (BoI): या बँकेची शाखा जाळे देशभर पसरलेले आहे.

राष्ट्रीयीकृत बँकांचे काही उद्दिष्टे:

• आर्थिक समावेशनाला चालना देणे.
• शेती, लघु उद्योग, शिक्षण इत्यादी क्षेत्रांत कर्ज उपलब्ध करून देणे.
• सरकारच्या विविध योजना आणि सवलतींचे वितरण करणे.
• राष्ट्रीयीकृत बँका सार्वजनिक क्षेत्रात येण्यामुळे बँकिंग प्रणाली अधिक सुरक्षित आणि विश्वासार्ह बनली आहे.

सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची संख्या 2024

2024 मध्ये भारतातील सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची संख्या 12 आहे. 2017 पासून सुरू झालेल्या विलिनीकरण प्रक्रियेमुळे अनेक बँकांचे एकत्रीकरण झाले आणि यामुळे सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची संख्या कमी झाली.

1. स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI)
2. पंजाब नॅशनल बँक (PNB)
3. बँक ऑफ बडोदा (BoB)
4. युनियन बँक ऑफ इंडिया
5. कॅनरा बँक
6. इंडियन बँक
7. बँक ऑफ इंडिया (BoI)
8. सेंट्रल बँक ऑफ इंडिया
9. इंडियन ओव्हरसीज बँक
10. यूको बँक
11. पंजाब अँड सिंध बँक
12. बँक ऑफ महाराष्ट्र

विलिनीकरणाच्या प्रक्रियेमुळे आर्थिक सक्षमता वाढवणे, बँकांची सेवा गुणवत्ता सुधारणे, आणि कर्ज वितरण प्रणाली अधिक मजबूत करणे हे उद्दिष्ट आहे.

भारतातील सर्वात मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक कोणती आहे

स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) ही भारतातील सर्वात मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक आहे.

SBI हे केवळ भारतातच नव्हे, तर जगातील सर्वात मोठ्या बँकांपैकी एक मानली जाते. त्याच्या ग्राहकांची संख्या, शाखा आणि एटीएम्सची संख्या, आणि आर्थिक संपत्तीच्या आधारावर SBI ही सर्वात मोठी बँक आहे. याशिवाय, SBI चे संपूर्ण भारतभर मोठे नेटवर्क आहे, ज्यामुळे त्याचे ग्रामीण भागांपासून शहरी भागांपर्यंतचे आर्थिक सेवा क्षेत्र खूपच विस्तृत आहे.

सार्वजनिक बँक म्हणजे काय ? | Public Bank In Marathi FAQs :

तर अशाप्रकारे आपण सार्वजनिक बँक म्हणजे काय या विषयावर संपूर्ण माहिती या लेखांमध्ये सादर केली आहे. तर अशा आहे की तुम्हाला सार्वजनिक बँक म्हणजे नक्की काय हे चांगले समजले असेल सार्वजनिक बँकेचे प्रमुख वैशिष्ट्ये, तसेच फायदे व कोणकोणत्या सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका आहे व त्यांची नावे हे तुम्हाला समजलेच असेल. त्यासोबत सार्वजनिक बँक खाते कसे उघडायचे व त्यासाठी लागणारे कागदपत्रे याबद्दलची माहिती या लेखात दिली आहे.ही माझी तुम्हाला नक्कीच उपयोगी पडेल. तसेच हे माहिती तुमच्या -मैत्रिणींना नक्कीच पाठवा.

आणि अश्याच माहिती साठी आमच्या लेखमराठी या वेबसाइट ला भेट द्या.

आणखी हेही वाचा – स्विफ्ट कोड म्हणजे काय | What Is Swift Code In Bank

आणखी हेही वाचा –झिरो बॅलेन्स अकाऊंट म्हणजे काय ? | How To Open Zero Balance Account Online In Marathi

आणखी हेही वाचा – NEFT म्हणजे काय | NEFT meaning in Marathi